اگر در تشخیص تفاوت بین واقعی و غیر واقعی مشکل دارید، ممکن است یک دوره روان پریشی را تجربه خواهید نمود. این بدان معناست که مغز شما اطلاعات را به گونه ای پردازش می کند که واقعیت را متفاوت از سایر افراد اطراف خود درک می کنید.

این شامل باور کردن، دیدن، شنیدن، لمس کردن، بوییدن یا چشیدن چیزهایی است که واقعاً وجود ندارند. به عبارت دیگر، روان پریشی به قطع ارتباط دائم یا موقت با واقعیت ها اشاره دارد. د می خواهیم بدانیم که علائم روان پریشی چیست؟ اگر از این علائم رنج می برید می توانید با مشاوره حضوری یا مشاوره تلفنی روان شناسی در همکده همراه ما باشید.

علائم روان پریشی چیست؟

روان پریشی به تنهایی یک وضعیت نمی باشد. این می تواند نشانه ای از یک وضعیت سلامت روان یا نتیجه رویدادهای خاص مانند جراحات یا بیماری باشد. در بیشتر موارد، یک دوره روان پریشی نیاز به مداخله پزشکی فوری و سریع دارد. علائم و نشانه های روان پریشی را در ادامه با هم بررسی می کنیم:

علائم مثبت

علائم مثبت رفتارها یا افکاری هستند که به دست می آورید. علائم مثبت روان پریشی به قطع ارتباط شما با واقعیت ها کمک می کند. علائم مثبت عبارتند از:

• هذیان
• توهم ها
• سخنرانی بی نظم
• رفتار بی نظم

هذیان از علائم روان پریشی

هذیان یکی از ویژگی های اولیه روان پریشی می باشد. این باعث می شود که شما باورهای محکمی داشته باشید، حتی زمانی که شواهد نشان می دهد که این باورها نادرست هستند. وقتی هذیان را تجربه می کنید، چیزی که به آن اعتقاد دارید کاملا مطلق است.

هیچ کس نمی تواند نظر شما را تغییر بدهد و ممکن است به شدت از طرز فکر جدید خود دفاع کنید. هذیان می تواند در مورد هر چیزی باشد. برای مثال، می توانید باور کنید که شخصی از شما جاسوسی می کند یا می خواهد به شما آسیب برساند، یا می توانید متقاعد شوید که یک ستاره هالیوود عاشق شما می باشد.

بیشتر بخوانید:مقصر دانستن دیگران

توهمات

همراه با هذیان، توهم ها یکی از ویژگی های اصلی روان پریشی می باشد. در حالی که توهمات شامل فرآیند فکر شما می شود، توهمات حواس فیزیکی شما را درگیر می کند. هنگامی که توهم را تجربه می کنید، ممکن است چیزهایی را ببینید، بو کنید، بچشید، لمس کنید یا حتی بشنوید که واقعاً وجود ندارند یا دیگران در همان موقعیت نمی توانند درک کنند.

به عنوان مثال، ممکن است با شریک زندگی خود در اتاق نشیمن خود باشید و ناگهان عنکبوت هایی را ببینید که در سراسر مبلمانتان می خزند، در حالی که شریک زندگی شما همان چیز را نمی بیند. یا می‌توانید بوی گل رز و طعم عسل را بدون تغییر محیط یا چیزی بخورید.

گاهی اوقات در طول یک دوره روان پریشی، فرد می تواند توهماتی داشته باشد که با هذیان های او مرتبط می باشد. به عنوان مثال، کسی که معتقد است دائماً تحت تعقیب قرار می‌گیرد، در واقع می‌تواند یک شخص یا موجودی را ببیند که به سمت خود می‌آید در حالی که در واقع هیچ‌کس آنجا نیست.

سخنرانی بی نظم از علائم روان پریشی

گفتار نامنظم می تواند به طرق مختلف ظاهر شود، و شما معمولا از آن آگاه نیستید. ممکن است بدون ارتباط واضح بین آنها از موضوعی به موضوع دیگر بپرید یا به جای جملات، کلمات را دائما تکرار کنید. به عنوان مثال، می توانید همان سه کلمه را به عقب و جلو ببرید.

همچنین ممکن است از کلمات ساختگی استفاده کنید یا فراموش کرده باشید که در مورد چه مسئله ای صحبت می کردید. گفتار نامنظم درک آنچه شما می گویید را برای دیگران دشوار می کند و بیان واضح خود را برای شما واقعاً چالش برانگیز می کند.

رفتار نامنظم

وقتی دائماً به گونه‌ای رفتار می‌کنید که با فعالیتی که انجام می‌دهید یا سن شما همخوانی ندارد، ممکن است این رفتار شما نامنظم تلقی شود. پوست کندن سیب در وسط تمیز کردن حمام ممکن است رفتاری نامرتب در نظر گرفته شود. رفتار نامنظم می تواند از عجیب و غریب تا بالقوه مضر (برای خود و یا دیگران) باشد.

به عنوان مثال، فردی که رفتار نامنظم از خودش نشان می‌دهد می‌تواند از صحبت کردن با خودش تا برهنه دویدن در خیابان تا انتقال تمام وسایل خود به خیابان بدون هیچ دلیل آشکاری پیش برود.

علائم روان پریشی منفی

علائم روان پریشی که باعث از دست دادن توانایی یا عملکرد شما می شود، علائم منفی نامیده می شوند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• خلق و خوی منزوی
• کاهش انگیزه
• عدم نمایش احساسی
• کاهش ژست ها و حرکات
• عدم علاقه به افراد، فعالیت ها یا رویدادهای دیگر
• تغییرات در شخصیت
• علائم دیگر

خلق و خوی منزوی

روان پریشی ممکن است شما را نسبت به افراد دیگر یا رویدادهای اجتماعی کاملا محتاط کند. ممکن است متوجه شوید که تمایل بیشتری به ماندن در خانه دارید تا انجام کارهایی که از آنها لذت می برید.

کاهش انگیزه

ممکن است شروع کارهای ساده مانند مسواک زدن یا کارهای بزرگتر مانند رفتن به محل کار برای شما بسیار دشوار باشد.

عدم نمایش احساسی از علائم روان پریشی منفی

در طول یک دوره روان پریشی، ممکن است شما کاملا بی احساس و بی عاطفه به نظر برسید، حتی زمانی که شرایط به گونه دیگری باشد.

کاهش ژست ها

علاوه بر فقدان عاطفی ممکن است حرکت کنید و حتی کمتر واکنش نشان دهید. به عنوان مثال، ممکن است استفاده از حرکات دست یا حالات صورت را برای حمایت از کلمات یا احساسات خود متوقف کنید، یا می توانید ساعت ها بنشینید و به دیوار نگاه کنید.

عدم علاقه به افراد، فعالیت ها یا رویدادهای دیگر

روان پریشی ممکن است شما را نسبت به معاشرت بی میل سازد. ممکن است نسبت به افراد و مکان‌ها احساس بی‌اعتمادی داشته باشید یا فقط یک حس عمومی بی‌تفاوتی داشته باشید.

تغییرات در شخصیت

در حالی که روان پریشی هر فردی را متفاوت تحت تاثیر قرار خودش می دهد، تغییرات شخصیتی یک علامت رایج است. این بدان معنی است که شما ممکن است شروع به رفتاری کنید که برای شما غیرعادی است. برای مثال، ممکن است از برون‌گرا بودن به درون‌گرا بودن تبدیل شوید، یا زمانی که در گذشته ساکت بودید، پر سر و صدا و پرحرف باشید.

سایر علائم روان پریشی

روان پریشی ممکن است به صورت علائم دیگری نیز ظاهر شود، مانند:

• سوء مصرف مواد
• مشکل در خوابیدن
• احساس اضطراب یا افسردگی
• افکار خودکشی

علائم اولیه روان پریشی

در حالی که روان پریشی می تواند شروع ناگهانی داشته باشد، بسیاری از افراد علائم اولیه ظریف تری را از خود نشان می دهند. تشخیص علائم اولیه روان پریشی دشوار است. آنها ممکن است علائم سایر شرایط سلامت روان یا استرس شدید را تقلید کنند. در حالی که تجربه شما ممکن است منحصر به فرد باشد، علائم اولیه روان پریشی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تغییرات قابل توجه در عملکرد مدرسه یا شغل
• احساس ناراحتی یا بدگمانی در اطراف افراد
• احساسات قوی یا غایب
• کاهش بهداشت فردی
• مشکل در تمرکز
• کناره گیری اجتماعی
• افکار و باورهای غیر معمول و مداوم
• دیدن، شنیدن یا احساس چیزهایی که وجود ندارند
• گفتار گیج کننده

هر یک از این علائم ممکن است به دلایل دیگری از جمله سایر شرایط سلامت روان یا مشکلات عاطفی موقت نسبت داده شود. فقط یک متخصص سلامت روان قادر خواهد بود به طور دقیق روان پریشی را تشخیص دهد.

تغییرات قابل توجه در عملکرد مدرسه یا شغل از علائم روان پریشی

ممکن است در تمرکز و نگه داشتن افکارتان دچار مشکل شوید. این ممکن است کار و مدرسه را چالش برانگیزتر کند.

احساس ناراحتی یا بدگمانی در اطراف افراد

در برخی موارد، فکر کردن یا دیدن افراد با دیدگاهی بسیار متفاوت ممکن است نشانه اولیه روان پریشی باشد. به عنوان مثال، شخصی که زمانی شما را دوست صمیمی می دانستید ممکن است ناگهان برای شما احساس  تهدید کند. ممکن است نخواهید در کنار مردم باشید و افکار و رفتارهای شما ممکن است باعث درگیری با همسالانتان شود.

احساسات شدید یا غایب

تحقیقات ارتباط بین خودآگاهی عاطفی پایین و برخی از انواع روان پریشی را نشان می دهد. علائم اولیه روان پریشی ممکن است شامل ناتوانی ناگهانی در توصیف احساساتی باشند که تجربه می کنید یا احساس بی علاقگی فزاینده ای نسبت به افراد و رویدادها  نیز داشته باشید. طغیان‌های عاطفی که در غیر این صورت در شما غیرمعمول هستند و دلیل مشخصی ندارند نیز ممکن است نشانه اولیه باشند.

کاهش بهداشت فردی از علائم روان پریشی

انگیزه شما برای انجام کارهای روزانه ممکن است کاهش پیدا کند ، که می تواند منجر به عدم مراقبت از خود یا بهداشت شخصی شود.

مشکل در تمرکز

علائم اولیه روان پریشی ممکن است به این معنی باشد که در تمرکز، دنبال کردن افکار یا تکمیل فرآیندهای حل مشکلات خویش مشکل دارید.

کناره گیری اجتماعی

طبیعی است که بخواهیم هر چند وقت یکبار تنها باشیم. اما اگر به طور مداوم از خانواده، دوستان یا رویدادهای اجتماعی که قبلاً مرتباً در آن شرکت می‌کردید اجتناب می‌کنید، ممکن است علائم اولیه روان پریشی را تجربه کنید.

افکار و باورهای غیرمعمول و مداوم

ممکن است شروع به تجربه نشانه های ظریف هذیان کنید، مانند داشتن افکار مزاحم که ممکن است برخلاف آنچه در غیر این صورت فکر می کنید، باشد.

دیدن، شنیدن یا احساس چیزهایی که وجود ندارند

همچنین ممکن است دچار توهماتی مانند دیدن شخصی در اتاقتان شوید یا احساس کنید که کسی در کنار شما نشسته است، وقتی کسی آنجا نیست.

بیشتربخوانید:طلاق عاطفی

گفتار گیج کننده از علائم روان پریشی

ممکن است در بیان خودتان دچار مشکل شوید یا متوجه شوید که مردم در درک منظور شما مشکل دارند.

انواع روان پریشی

هنگامی که صحبت از روان پریشی به میان می آید، دریافت یک تشخیص رسمی شامل تعدادی از عوامل است – به عنوان مثال، چه چیزی باعث این دوره می شود، کدام علامت ها ممکن است وجود داشته باشد و چه مدت طول می کشد. انواع اولیه روان پریشی عبارتند از:

• روان پریشی در اختلالات روان پریشی
• اختلال روان پریشی مختصر
• روان پریشی پزشکی
• روان پریشی ناشی از مواد
• نامشخص / سایکوز دیگر

هر کدام از علائم روان پریشی در مدل های مختلف متفاوت هستند.

روان پریشی در اختلالات روان پریشی

نمونه هایی از اختلالات روان پریشی عبارتند از:

• اختلال اسکیزوفرنیفرم
• روان‌گسیختگی
• اختلال اسکیزوافکتیو
• اختلال هذیانی

اختلال روان پریشی مختصر

زمانی که شما به طور ناگهانی روان پریشی را تجربه می نمایید، بدون علائم دیگر شرایط سلامت روان، ممکن است یک اختلال روان پریشی مختصر را تجربه کنید. اختلال روان پریشی مختصر به صورت روان پریشی ظاهر می شود که کمتر از یک ماه طول می کشد و منجر به بهبودی کامل می شود. روان پریشی پس از زایمان ممکن است یک مورد روان پریشی مختصر باشد.

علائم روان پریشی پزشکی

روان پریشی پزشکی ممکن است در صورت آسیب دیدگی یا شرایط پزشکی رخ بدهد. به عنوان مثال، ضربه به سر می تواند علائم روان پریشی ناشی از آسیب مغزی داشته باشد.

روان پریشی ناشی از مواد

داروها، تداخلات دارویی و برخی مواد ممکن است باعث روان پریشی افراد شوند. گاهی اوقات، پس از اینکه مغز به یک ماده خاص عادت کرد، ترک آن ماده نیز ممکن است منجر به روان پریشی شود.

روان پریشی غیر اختصاصی یا دیگر

در روان پریشی نامشخص، همیشه دلیل واضحی برای تجربه علائم وجود ندارد. اگر هیچ بیماری یا علت پزشکی دیگری قابل شناسایی نباشد، و هیچ معیار تشخیصی دیگری رعایت نشود، پزشک شما  ممکن است تشخیص «طیف  اسکیزوفرنی  نامشخص یا سایر اختلالات روان پریشی» را به شما بدهد. این بدان معنی می باشد که شما روان پریشی را تجربه می کنید، اما علائم شما به وضوح با تشخیص دیگری مطابقت ندارد.

نگاه نهایی بر علائم روان پریشی

روان پریشی زمانی اتفاق می افتد که مغز شما در تفکیک آنچه که واقعی است از آنچه نیست مشکل داشته باشد. ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. علائم متفاوت است و ممکن است شبیه علائم سایر شرایط سلامت روان یا پاسخ های استرس باشد.

اگرچه تشخیص زمان شروع یک دوره روان پریشی بسیار دشوار است، اما اغلب علائم هشدار دهنده اولیه وجود دارد که می تواند به شما در پیش بینی یک دوره کمک کند. در همه موارد، کمک گرفتن از یک متخصص سلامت روان بسیار توصیه می شود. علائم روان پریشی را می توان مدیریت کرد و اغلب بهبودی کامل امکان پذیر است.