سر چشمه همه گناهان
سر چشمه همه گناهان، یکی از این صفات چهار گانه است:
شباهت به خدا، شباهت به شیطان، شباهت به حیوانات و شباهت به درندگان
بنابراین:
علل گناهان یکی از این صفات چهار گانه است:
صفت ربوبیت، صفت شیطانیت، صفت بهیمیت و یا صفت سبعیت.
۱- گناهانی که مربوط به صفت ربوبیت و آقایی است؛
مثل تکبر و تفاخر و تجبر و بزرگی و حب مدح و ثناء وحب عزت و بقاء.
۲- گناهانی که مربوط به صفت شیطانی است؛
مثل ظلم و حسد و حیله گری و خدعه گری و غش و نزاع و جدال و أمر به فساد و منکرات و بدعتها و گمراهی ها.
۳- گناهانی که مربوط به صفت بهیمیت و حیوانیت است؛
مثل زنا و لواط و سرقت و حرامخواری و حرص و مانند اینها.
۴- گناهانی که مربوط به صفت سبعیت و درندگی است؛
مثل قتل و غضب و مانند اینها.
اینها ریشه گناهان و منبع آنها است که بعضی از آنها مربوط به قلب میشود
و برخی مربوط به اعضاء و جوارح و عمده گناهان مربوط به زبان و گوش و چشم و دست و پاها است.
دستور العمل کلی ترک گناه و زمینه های آن:
۱- ترک زمینه گناه؛
این خود زیرمجموعه اى دارد که مهمترین آن عبارت از است:
کنترل چشم:
دقیقاً باید مواظب چشم خود بود که مبادا به نامحرم و کلاً هر آنچه که شهوت انگیز است، نگاه شود.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«نظر دوختن، تیرى مسموم از تیرهاى ابلیس است و چه بسا نگاهى که حسرت درازمدتى را در دل به ارث بگذارد».
تا حد امکان انسان از حضور در مجالس مختلط یا برخورد با نامحرم پرهیز نماید.
کنترل گوش؛
باید از شنیدنى هایى که ممکن است به حرام منجر شوند و زمینه ساز حرام هستند پرهیز شود.
مانند موسیقى حرام، صداى شهوت انگیز نامحرم و ترک مصاحبت با دوستان ناباب.
۲- ترک فکر گناه مقدمه ترک گناه؛
ترک زمینه گناه سهم به سزایى در ترک فکر گناه دارد.
از اینرو هر چه بیشتر و دقیقتر زمینه گناه ترک شود، فکر گناه کمتر به سراغ انسان مى آید.
این فکر گناه است که شوق در انسان ایجاد می نماید و بعد از شوق اراده ى عمل سپس خود گناه محقق میشود.
مسلماً تا اراده و شوق و میل نسبت به کارى نباشد انسان مرتکب آن کار نمی گردد.
سعی نمایید فکر گناه را به یاد خدای تبدیل نمایید؛ زیرا یاد خدا عامل گناه زدایی از ذهن، ضمیر و عمل انسان
خواهد شد و جدیت و موفقیت در این امر پیروزی بزرگی برای انسان است.
یاد خدا در واقع دفع دشمن شیطان و نفس از همان خاکریز اول است.
قرآن مجید در وصف پارسایان می فرماید:
«پرهیزگاران چون گرفتار وسوسه شیطان شوند هماندم متذکر (یاد خدا) شده و بصیرت یابند».
سر چشمه همه گناهان
۳- اشتغال به برنامه و کار شبانه روزى؛
حتما باید شبانه روز خود را با برنامه ریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر کنید
و هیچ ساعت بیکارى نداشته باشید تا نفس، شما را مشغول کند.
در اوقات بیکارى وسوسه هاى نفس و شیطان به سراغ انسان مى آید و او را به فکر گناه و سپس به خود گناه مى کشاند.
امیرالمؤمنین على (علیه السلام) فرمود:
<براستى و حقیقت که این نفس (انسانى) پیوسته و مرتب به بدى امر میکند در نتیجه هر کس آن را به خود واگذارد (و به کارى نگمارد) نفس او را به سمت گناهان میکشاند>
۴- روزه گرفتن؛
روزه گرفتن قواى حیوانى و شهوانى انسان را تضعیف میکند.
اگر قواى شهوانى ضعیف گشت، قهرا فکر گناه هم کمرنگ میشود. امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمودند:
هرگاه شکم پر شود طغیان میکند.
مفهومش این است اگر شکم پر نشود طغیان نمیکند و بهترین قسم جوع و گرسنگى همان روزه گرفتن است.
تذکر این نکته بسیار ضرورى است که اولاً: روزه نباید براى بدن ضررى داشته باشد وگرنه شرعا حرام است.
ثانیاً: براى کارهاى روزمره مخل نباشد.
ثالثاً: اگر نه مضر بود و نه مخل فقط روزهاى دوشنبه و پنجشنبه باشد نه بیشتر.
ولى در هر صورت اگر براى روزه گرفتن عذرى است مورد بعدى یعنى ورزش دو برابر شود.
۵- ورزش؛
هر روز ورزش لازم است؛ البته آن ورزشهایى باشد که براى بدن ضررى ندارد مثل نرم دویدن و نرم طناب زدن
و انجام حرکتهاى کششى و اگر براى روزه گرفتن عذرى هست زمان ورزشى دوبرابر شود؛
مثلاً از بیست دقیقه به چهل دقیقه افزایش یابد.
سر چشمه همه گناهان
۶- یاد مرگ و قیامت؛
یاد مرگ دل را از تعلق به شهوات جدا میسازد و انسان را از گناه و فکر گناه باز میدارد آنچه که بسیار مهم است
این است که اولاً این فکر هر روز و مستدام باشد. ثانیاً در مکان خلوتى باشد؛
مخصوصا اگر آن مکان خلوت خود محیط قبرستان باشد.
مثلاً یکى از کیفیتهاى فکر در مرگ را یکى از بزرگان چنین میفرمود:
تمام خاطرات تلخ و شیرین گذشته را در حد امکان مثل یک فیلم از ذهن بگذراند و به خود بباوراند
که همه اینها گذشت و چند روز باقى مانده عمر هم میگذرد لحظات جان دادن،
وقتى که خویشان و نزدیکان را رها میسازد و از تمام تلخ و شیرینیها وداع میکند و…
همه و همه را به خوبى تأمل کند تا دل بلرزند و چشم بگرید.
امیرالمؤمنین على (علیه السلام) فرمود:
<یاد کنید (مرگ را) درهم کوبنده لذات را و تیره و تلخ کننده شهوات را و دعوت کننده جداییها را>
۷- استفاده درست و مطلوب از اوقات فراغت.
۸- بر خورداری از روابط سالم انسانی.
۹- پرورش تقوا و معنویت در وجود خویش.
هر گناهی راهکار خاص خود را دارد لذا لازم است که با رعایت تمام نکات ریز و دقیق و کلی ترک گناه،
ابتدا به شکل کلی زمینه های ترک گناهان و معاصی را از بین ببرید و در مرحله بعد هر گناه را به طور مجزا
و جدا شناخته و با شناخت راه مبارزه و ترک آن گناه، برای رهایی و دوری از معصیت برنامه ریزی کرده و تلاش کنید.
برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
