ماجرای حدیث کساء
ماجرای حدیث کساء
متن حدیث کساء با ترجمه فارسی
حدیث کِساء، حدیثی در فضیلت رسول اکرم(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع) میباشد. حادثه حدیث کِساء در منزل ام سلمه، همسر رسول رویداد.
رسول اکرم (ص) هنگام نزول آیه تطهیر، خویش و قوم و قبیله خود را با پارچه ای پشمین (کِساء) پوشانید. امامان شیعه به‌این حدیث برای ثابت فضیلت و برتری خویش برای به دست گرفتن خلافت مسلمان ها استناد کرده اند.
متن حدیثی که در بعضی از مفاتیح ها به اسم حدیث کساء آمده، در قسمت هایی گوناگون با حدیثی میباشد که در منابع قدیمی شیعی و سنی نقل گردیده است.
شرح ماجرای حدیث کساء
هیچ یک از احادیثی که پیرامون رویداد کساء رسیده است آن را کاملا ذکر نکرده و هریک به بخشی از آن اشاره دارند. آنچه که در زیر میاید بهره گیری از کل احادیث برای تصویر کامل رویداد کسا میباشد.
نبی اسلام(ص) در منزل همسرش، امّ سلمه قرار است پیام مهمی از سوی پروردگار در رابطه با چند تن از نزدیکان خویش دریافت نماید. لذا به همسرش تأکید می نماید که به هیچ کس اجازه ورود ندهد.
از سوی دیگر، در همین روز، فاطمه(س)، دختر رسول اکرم(ص) تصمیم میگیرد برای پدر غذای مناسبی به نام عصیده (کاچی) تهیه نماید. وی این طعام را در دیگ کوچک سنگی آماده می نماید و آن را روی طبقی گذارده، برای پدر می‌آورد.
امّ سلمه میگوید: «من نتوانستم مانع ورود فاطمه شوم». نبی(ص) به دخترش فرمود: «برو و همسر و دو فرزندت را هم بیاور». فاطمه(س) بی درنگ به خانه برگشت و همراه همسر و دو فرزندش ـ که در آن وقت، خردسال بودند ـ به منزل پدر وارد شد. ام سلمه با اشارهٔ پیامبر خداوند(ص) برخاست و در کناری مشغول نماز شد.
فرستاده پروردگار(ص) با علی(ع) و فاطمه(س) و دو فرزندش حسن(ع) و حسین(ع)، کنار سفرهٔ فاطمه نشستند. نبی(ص) کسای خیبری(عبایی از بافته های مردم منطقه خیبر) را بر سر داماد و دختر و فرزندانش میکشد و با دست راست به آسمان اشاره می نماید و می‌فرماید:«خدایا! اینان اهل بیت(ع) من میباشند.
پس هر گونه زشتی را از آنان بدور کن و به طور کامل پاکشان گردان!» ،سپس جبرئیل امین، نازل شد و آیه تطهیر را خواند: إِنَّمَا یرِیدُ اللَّـهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا(ترجمه:. ..خداوند صرفا می‌خواهد آلودگی را از شما قبیله [رسول اکرم ]بزداید و شما‌را تمیز و پاکیزه گرداند.)
امّ سلمه جلو آمد و گوشه کسا را بلند کرد البته رسول(ص) کسا را از دست وی کشید و مانع ورود وی به جمع اهل بیت(ع) خویش شد.امّ سلمه عرض کرد: آیا من در شمار اهل بیت نیستم؟ فرستاده(ص) خداوند فرمود: تو در راه خیر و خوبی هستی، تو از همسران نبی خدایی.
سند حدیث کساء
این رویداد از نظر سند هیچ گونه خدشه ای را نمی پذیرد محدثان بزرگ آن را در کتاب های معتبر خویش نقل کرده اند این حدیث اصطلاحاً مستفیض میباشد و حتی با تحقیقی وسیع می توان ادعای تواتر در آن کرد.
این رویداد در جامعه اسلامی به قدری مشهور شد که روز وقوع آن روز کسا نامیده شد و خمسه طیبه ای که مشتمل بر عنایت خاص الهی در آن روز شدند به اصحاب کسا ملقب گردیدند.
طبری در کتاب دلائل الامامة میگوید: مسلمان‌ها واقعه نظر دارند که هم زمان با نزول آیه تطهیر رسول اکرم(ص)؛ علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع) را فراخواند و با کساء آنها را پوشاند و اینگونه دعا کرد «اللهم هؤلاء أهلی فأذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا» خدایا اینان اهل بیت من میباشند از آنان زشتی را به دور کن و آنان‌را تمیز گردان.
ماجرای حدیث کساء
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر از مقالات ما,به وب سایت آقای دکتر حمید صادقیان مراجعه نمایید.
در کتاب های شیعه
این روایت در کتاب های تفسیری شیعه آمده است ؛ مثلا تعبیر قمی، تعبیروتفسیر فرات کوفی،و البرهان فی تفسیر القرآن در کتاب های حدیثی شیعه نیز متن این روایت آمده است ؛ مانند اصول کافی،و امالی شیخ طوسی
در کتاب های اهل سنت
این روایت در کتاب های حدیثی اهل سنت نیز نقل شده است. حدیث کساء در «صحیح مسلم» به این شکل آمده است : عایشه گوید: روزی پیامبر خداوند بیرون آمد و عبائی نقشدار که از موی سیاه بافته شده بود، بر دوش داشت.
ابتداحسن(ع) آمد، اورا به زیر عبا جای داد؛ بعد از او حسین(ع) آمد، اورا هم به زیر عبا جای داد آن گاه فاطمه آمد و در زیر عبا قرار گرفت، سپس علی(ع) آمد و اورا هم همراه دیگرافراد زیر عبا؛ جای داد و فرمود: «إنّما یُریدُ اللّه لِیُذْهِبَ عَنْکُم الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُم تَطْهِیراً»
ابن حجر در صواعق المحرقه میگوید: به سند صحیح رسیده که رسول اکرم(ص) کسائی را بر روی آن چهار نفر انداخت. سپس عرض کرد: بارخدایا! اینان اهل بیت من و خاصه من می باشند، زشتی را از آن ها به دور ساز و آن ها را منزه گردان..
ابن اثیر در اسد الغابه و احمد بن حنبل در مسند خود این حدیث را آورده اند و ابن تیمیه در منهاج السنة میگوید: «حدیث کسا از روایات صحیح السندی میباشد که احمد، ترمذی از ام سلمه نقل کرده و نیز مسلم در صحیح خویش از عایشه نقل کرده است.»
این ماجرا در کتاب های تفسیری اهل سنت نیز آمده است . زمخشری درالکشاف، فخر رازی در التفسیر الکبیر و هریک از قرطبی، ابن کثیر و سیوطی در تفسیرهایشان حدیث کساء را نقل کرده اند.
قُرطُبیّدر تعبیروتفسیر آیه تطهیر از امّ سلمه اینگونه نقل نموده اند: وقتی که آیه تطهیر نازل شد، پیامبر خداوند، علی(ع) و فاطمه(س) و حسن(ع) و حسین(ع) را فراخواند و بر آنها کسائی خیبری پوشاند.
استدلال ائمه به حدیث کساء
حضرت علی(ع) در ذکر یکی از دلایل حقانیت خویش به خلافت و جانشینی رسول اکرم(ص) از حدیث کساء یاد می نماید و به خلیفه یاد‌آوری می نماید: «آیا آیه تطهیر برای من و خویشان و فرزندانم فرود آمده یا این که برای تو و قبیله و فرزندانت؟ بیان کرد: بلکه تو و خاندانت. فرمود: تورا به خداوند! آیا من و خویشاوندان و فرزندانم در روز کساء مشمول فراخوانی فرستاده خداوند (ص) بودیم که: «خداوندا! اینان بستگان منند که رهسپار به سوی تو می باشند نه به سوی آتش» یا تو؟»
همینطور حضرت علی(ع) در شورایی که خلیفه دوم برای انتخاب خلیفه بعدی تشکیل داده بود به حدیث کساء برای برتری خویش درباره‌ی حکومت و جانشینی رسول اکرم(ص) استشهاد کرد.
وقتی که اصحاب رسول اکرم(ص) درباره‌ی فضائل خویش به همدیگر تفاخر می کردند حضرت علی(ع) در ذکر برتری خود و اهل بیت(ع) خویش از حدیث کساء یاد کرد.پس از دوستی امام حسن(ع) با معاویه، و پس از سخنرانی معاویه، امام حسن(ع) سخنرانی کرد و بعداز بیان آیه مباهله در شأن اهل بیت(ع) در ذکر فضیلت خود و اهل بیت(ع) به حدیث کساء استدلال کرد.
حدیث کسای منقول در مفاتیح الجنان
حدیث پایانی مفاتیح که به اسم حدیث کساء معروف شده است، در هیچ یک از کتاب های معتبر فریقین حتی‌در کتاب هایی همانند بحارالانوار که غرض آنان جمع آوری روایات منسوب به اهل بیت(ع) بوده است ، نیست.
شیخ عباس قمی در کتاب منتهی الآمال بعد از اینکه حدیث کساء را از روایات متواتر نقل می نماید در مورد حدیث شایع شده می نویسد: «ولی حدیث معروف به حدیث کسا که در زمان ما شایع میباشد بدین کیفیت در کتاب های معتبره معروفه و اصول حدیث و مجامع متقنه محدثان دیده نشده و می توان گفت از خصایص کتاب منتخب (طریحی) میباشد»
همان گونه که شیخ عباس قمی اشاره کرده اولین کتاب که حدیث کسا را بدین شکل نقل کرده است، کتاب منتخب طریحی میباشد که آن هم حدیث را بدون سند بیان کرده؛ و این، بدان معناست که از صدر اسلام تا حدود هزار سال بعد، از این حدیث، هیچ اثری در کتاب های حدیثی دیده نمیشود.
اکثری از محدّثان بزرگ شیعه، همانند: کلینی، طوسی، مفید، طبرسی و ابن شهر آشوب در کتاب های خویش، حدیث کسا را همان طوری که در بالای این نوشته آمده است ـ با اختلاف تعابیر ـ آورده اند و مخالف متن حدیث کسای شایع است .
