اگر لقمه حرام و محیط فساد انگیز در انسان تأثیر بد دارد، چرا برخی با وجود این محیط رستگار شدند؟
تأثیر لقمه حرام در عاقبت انسان
اگر لقمه حرام در عاقبت و تربیت فرزند مؤثّر است و محیط خانواده روی روحیه و آینده او تأثیر دارد، پس چگونه فرزند یزید،
یعنی، معاویه دوم و قاسم مهتمد فرزند هارون الرشید و موسی در نزد فرعون با این که در محیط نامساعد دینی و
سرشار از گناه و فساد بودند، آلوده نشده و همگی به عنوان افرادی صالح و حتی موسی پیامبر خدا شد.
و آسیه زن فرعون با این که از غذای او می خورد، صالح از کار درآمد. پس، نقش محیط چه می شود؟
از دیدگاه دین اسلام، اجتناب نکردن از مال حرام مورد نکوهش بوده و حرام است، و اثرات سوئی بر جان و دل آدمی و خانواده او
گذاشته و بسیاری از گناهان، ریشه در آلودگی روح آدمی دارد.
هم چنین، محیط در رفتار آدمی تأثیر داشته و نقش بسیار اساسی در تربیت یا تخریب شخصیّت انسان دارد.
امّا تأثیر لقمه حرام و محیط نامساعد و فساد انگیز در حدّ زمینه و شرط است نه علّت تامه؛
یعنى زمینه را براى برخى گرایشهاى ناروا در انسان و نسل او فراهم مىکند، نه آن که از او و فرزندانش سلب اختیار کند.
چه بسا فرزندى که از پدر و مادر کافر به وجود مىآید، ولى راه خیر در پیش مىگیرد، چون با اختیار و فطرت خویش به سوى کمال حرکت مىکند.
حرام خواری
لازم به ذکر است تأثیری که حرام خواری اختیاری در روح انسان دارد بسی بیشتر از تأثیر آن در کودک و شرایط غیر اختیاری است؛
کودکانی که در خانواده ای رشد یافته اند که حرام خواری در آن رایج بوده و بعد از رشد و بلوغ با اختیار خود راه درست را انتخاب کرده
در واقع مرتکب هیچ حرامی نشده اند و زمینه رشد معنوی آنها بسی بهتر از کسانی هست که عمداً مرتکب بدست آوردن مال
از راه های حرام شده اند. بنابراین لقمه حرام و … در مورد فرزند اثر وضعی دارد،
اما نه به حدّی که با اراده او قابل معارضه باشد، بلکه فقط در حدّ یک زمینه است.
تأثیر لقمه حرام در عاقبت انسان:
در نظام هستی، هر کاری اثری بر جای می‌گذارد؛ هر چند در مواردی نتوان این تأثیر را با چشم ظاهری دید.
یکی از این موارد، تأثیر لقمه حرام بر شخصیّت و روح انسان است. از دید ظاهری فرقی بین غذای حلال و حرام نیست،
ولی لقمه حرام تأثیری بر جان و شخصیت آدمی دارد که کشف آن از محدوده علوم ظاهری بشر خارج است.
از نگاه دین اسلام و عقل سلیمِ آدمی، دوری نکردن از مال حرام در نیازهای مادّی زندگی مورد نکوهش بوده و حرام است،
و اثرات سوئی بر جان و دل انسان گذاشته و بسیاری از گناهان، ریشه در آلودگی روح آدمی دارد
و لقمه حرام مثل آب آلوده که جسم را بیمار می‌سازد جان آدمی را آلوده می‌کند.
قرآن کریم می فرماید:«و اموال یکدیگر را به باطل (و ناحق) در میان خود نخورید! و براى خوردن بخشى از اموال مردم به گناه،
(قسمتى از) آن را (به عنوان رشوه) به قضات ندهید، در حالى که مىدانید (این کار، گناه است)».
خدای متعال، در آیه شریفه، هر چند یکی از مصادیق مال حرام را بیان می فرماید، ولی یک اصل کلّی و عمومی را به انسان ها
گوشزد می نماید و آن این که، باید از هر گونه تصرف در اموال دیگران از غیر طریق صحیح و به ناحق دوری جست و آن را حرام کرده است.
در اینجا به برخی از اثراتِ لقمه حرام از نگاه روایات اشاره می شود:
1. رسول خدا (ص) فرمود ند:« کسى که از غیر حلال کسب مال کند، آن مال، توشه او به سوى جهنّم است».
2. آن حضرت فرمود ند:«همانا برای خدا فرشته ای بر بیت المقدس است که هر شامگاه ندا می دهد:
هر کس حرامی بخورد از او نه عمل مستحبی قبول می شود و نه عمل واجب».
3. امام صادق (ع) می فرمایند: « کسب حرام، پیامدش در اولاد انسان آشکار می شود».
و همچنین در روایات متعدد دیگری لقمه حرام، زنا و به وجود آوردن نسلى فاسد و منحرف، از موارد شریک شدن شیطان در اموال و فرزندان است.
بنابراین، از آیات و روایات استفاده می‌شود که اگر بخواهیم فرزندان سالم، متدیّن، خوش‌خلق و … داشته باشیم،
ابتدا باید منبع اقتصادی نیازهای زندگی، حلال باشد و از لقمه حرام پرهیز شود تا تعلیم و تربیت اثر گذار باشد.
خوردن غذای حرام برای کودک
لازم به ذکر است تأثیری که حرام خواری اختیاری در روح انسان دارد بسی بیشتر از اثر وضعی آن در کودک و شرایط غیر اختیاری است؛
خوردن غذای حرام برای کودک اساساً نمی تواند اختیاری باشد و مستوجب عذاب نیست، امّا زمینه رشد معنوی را کمتر خواهد کرد.
کودکانی که در خانواده ای رشد یافته اند که حرام خواری در آن رایج بوده و بعد از رشد و بلوغ با اختیار خود راه درست را انتخاب کرده
و رو به استفاده از مال حلال آورده اند، در واقع مرتکب هیچ حرامی نشده اند و زمینه رشد معنوی آنها بسی بهتر از کسانی است
که عمداً مرتکب بدست آوردن مال از راه های حرام شده اند. بله، اثر وضعی این لقمه حرام در مورد فرزندان هم بی تأثیر نیست،
اما نه به حدّی که با اراده او قابل معارضه باشد، بلکه فقط در حدّ یک زمینه است. پس، اگر برخی با وجود خوردن مال حرام عاقبت نیکو داشته
و از صالحین شدند، به خاطر این است که، تأثیر لقمه حرام در حدّ زمینه و شرط است نه علّت تامه.
کسب حرام
بنابراین، کسب حرام، زمینه را براى برخى گرایشهاى ناروا در شخص حرام خوار و نسل او فراهم مىکند و نمی توان منکر این مطلب بود،
ولی نه آن که از او و فرزندانش سلب اختیار کند. چه بسا فرزندى که از پدر و مادر کافر به وجود مىآید، ولى راه خیر در پیش مىگیرد؛
چون انسان می تواند با اختیار و معرفت خویش این نقیصه را جبران کند، و وقتی پی به حرمت مال خود برد، توبه کرده
و اگر حقّی از مردم دارد، آن را ادا کرده و با کسب حلال رستگار شده و در زمره افراد صالح و نیکوکار قرار گیرند.
- .وبسایت دکتر صادقیان? www.Sadeghiyan.com
- ورود به پیج اینستاگرامورود به کانال تلگرام
- ورود به کانال ایتا
- ورود به کانال آپارات
- #تاثیر لقمه حرام
